Uurtje factuurtje

Nog steeds uurtje-factuurtje: zijn wij vernieuwend genoeg?

Door: Irmgard Bomers (Werken in Netwerken) en Marleijn de Groot (Schaekel & Partners)

Decentralisatie en transparantie zijn de grote trends volgens Farid Tabarki. Wat betekent dit voor de groeiende groep flexwerkers en hun businessmodellen?

Innovatie van businessmodellen is een voorwaarde voor zakelijk succes, zegt Henk Volberda in zijn boek Re-inventing Business. Jan Jonker koppelt zakelijk succes aan duurzaamheid. Hij concludeert dat meervoudige, gedeelde en collectieve waardecreatie nieuwe businessmodellen onderscheidt van traditionele modellen. Minder dan twee procent van de bedrijven in Nederland heeft een nieuw businessmodel. Hier liggen nog grote kansen voor bedrijven en organisaties.

Maar hoe vernieuwend zijn wij zelf eigenlijk als netwerkorganisatie en managementbureau? Onderzoek van Schaekel & Partners uit 2013 onder 550 zelfstandige professionals die actief zijn op management- en directieniveau, laat zien dat er nog veel winst te behalen is in de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Daarnaast vindt de beloning nog steeds plaats op basis van ‘uurtje-factuurtje’.

Nauwelijks vraag

Decentralisatie en transparantie hebben invloed op businessmodellen. Vanuit de inhurende organisaties is er nauwelijks vraag naar nieuwe businessmodellen. Komt dit door de onbekendheid ermee? Door de angst om vaste structuren te doorbreken of uit angst voor concurrentie? Tegelijkertijd zien we dat bedrijven blijven innoveren en concurrentie vooral komt van nieuwe marktpartijen. Initiatieven als Buurtzorg, Kahn Academy, Airbnb en Uber kennen een wereldwijd succes en zorgen voor onrust in bestaande sectoren. Een adequaat antwoord hierop is er nog niet. De kwaliteit en professionaliteit wordt in twijfel getrokken, maar de nieuwe marktpartijen hebben vooralsnog het gelijk aan hun kant. Klanten lopen ermee weg. Wachten we af of trekken we aan de bel?

Wel urgentie

Decentralisatie en transparantie zijn ook realiteit in de markt voor zelfstandige professionals. Initiatieven zoals magnet.me, browncow.nl en elance.com spelen in op de zelfredzaamheid van de professional. Harvey Nash krijgt door samenwerking met TruQu inzicht in de kwaliteit en performance van professionals op basis van scores en evaluaties van opdrachtgevers. Carmen de Graaff ziet in een recente blog op ZiPconomy.nl performance management ook als een oplossing. Niemand heeft de wijsheid in pacht, maar de reacties zijn tekenend.
Hoe lang duurt het voordat er een initiatief als Bookingflexwerkers.com is? Boek wereldwijd flexwerkers met de beste ratings, tegen de laagste prijs. Of een Spotify-model voor flexwerkers, waarin alle juridische zaken zijn afgedicht? Of SustainableFlex, een coöperatie van flexwerkers die duurzaam inzetbaar zijn? Hoe innovatief is de sector? Zijn wij bereid om onze database te openen of de vertrouwensrelatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer te doorbreken?
Nee, natuurlijk niet. Het is dezelfde angst die ook bedrijven ervan weerhoudt om in beweging te komen. Door vast te houden aan bestaande structuren en veel energie te stoppen in het beschermen van je business, maak je jezelf uiteindelijk overbodig. Geen enkele opdrachtgever of opdrachtnemer is daarop uit, maar er zijn voorbeelden te over.

Zonder eigenwaarde geen meerwaarde

Er is niets mis met een gezond eigenbelang. Als jij weet wat je waard bent, dan is het niet moeilijk om toegevoegde waarde te bieden. Jan Jonker heeft het over drie hamvragen die elk bedrijf zich moet stellen. Ze zijn cruciaal voor een gezond toekomstperspectief. Waar sta je over pakweg drie tot tien jaar? Wat is dan je verdienmodel en welke investering is daarvoor nodig? Het zijn elementaire vragen die elke opdrachtgever én opdrachtnemer zich zouden moeten stellen.
DSM behoort tot de twee procent van bedrijven in Nederland dat zijn businessmodel heeft vernieuwd. Van een traditioneel chemieconcern transformeert DSM tot een bedrijf dat zich richt op Life Science & Material Science. DSM ontwikkelt zich tot een netwerkbedrijf met een kleine vaste kern en een flexibele schil van maar liefst veertig procent zp’ers.
Specifieke marktkennis, financiële of juridische kennis wordt efficiënt ingekocht. “Act yourself into new thinking”, is de slogan die intern wordt gebruikt om het veranderproces te begeleiden. Daar past geen traditioneel consultancybureau bij, maar een jonge club die in co-creatie samenwerkt met de opdrachtgever. Ellen Kuppens, HR -directeur van DSM, beschrijft de samenwerking als “dynamisch, resultaatgericht, open, experimenteel en innovatief.”

Pak de kansen

Met nieuwe businessmodellen kunnen bedrijven en organisaties zich profileren als aanjager van vernieuwing. Nieuwe business modellen nopen bedrijven en organisaties ertoe ook met een nieuwe blik naar hun bemensing te kijken (o.a. verhouding vast/flexibel). Mobiliteit en flexibiliteit zijn trefwoorden daarbij. Het werken met externe professionals is een vorm van flexibilisering. Wat zijn de ervaringen van de zelfstandige professional op dat punt? Daarbij gaat het niet alleen om de randvoorwaarden om de opdracht goed te kunnen vervullen (‘harde’ elementen), maar juist om een duurzame relatie met duurzame voordelen voor opdrachtgever en opdrachtnemer (dus ook om ‘zachte’ elementen).

Het eerder aangehaalde onderzoek van Schaekel & Partners laat zien dat de trend naar beter opdrachtgeverschap weliswaar is ingezet, maar er is nog veel winst te behalen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het tarief in relatie tot de opbrengsten. Externen worden ingezet zonder dat er in veel gevallen sprake is van heldere prestatieafspraken. Ook wordt de directe omgeving onvoldoende geïnformeerd over het hoe en waarom van de komst van hen. Dit betekent dat onnodig risico’s genomen worden. Goed opdrachtgeverschap betekent dat helderheid en duidelijkheid over het doel en verwachting van resultaten aanwezig is. Bij de direct betrokkene en diens omgeving. Een koppeling tussen beloning en prestatie ontbreekt in veel gevallen.

Duidelijk is dat opdrachtgever en opdrachtnemer een sterke vertrouwensband met elkaar hebben. Ook al is de relatie tijdelijk, het vertrouwen is groot. Een van de grote voordelen van het werken met externen. Zij vormen geen bedreiging omdat er geen toekomst voor hen ligt in de organisatie.

Er is zeker nog winst te behalen in de relatie opdrachtgever / zelfstandige professionals. Een duidelijk beleid hierover bij bedrijven is een must. Stel opleidingsprogramma’s open, biedt mogelijkheden voor zelfstandigen om zich te ontwikkelen, ga met hen om als ‘eigen’. Ieder mens heeft de behoefte ergens bij te horen, aan een warm nest, ook externe medewerkers. Investeer om te komen tot een duurzame relatie.

Irmgard Bomers is initiatiefnemer van WIN (Werken in Netwerken) en coauteur van het boek Samen werken aan Waardecreatie van Jan Jonker, over nieuwe businessmodellen.

Marleijn de Groot is partner bij Schaekel & Partners en verantwoordelijk voor de Interim Index, een periodiek onderzoek naar trends en ontwikkelingen in de markt voor tijdelijk management.

Facebook
Twitter
LinkedIn
E-mail

Interim Index 2024

Het onderzoek van 2024 is gestart. Bent u actief als zelfstandig interim manager, dan kunt u meedoen. Deelname is anoniem.